روغن ترانسفورماتور (Transformer oil) یک ترکیب شیمیایی قدرتمند است که با هدف خنک کردن و روشن نگه داشتن دستگاه های ترانسفورماتور استفاده می‌شود. این نوع روغن خاص با خواص ویژه‌ای که دارد جهت عایق بندی، خنک کنندگی و توقف قوس الکتریکی در ترانس مورد استفاده قرار می‌گیرد. در ادامه این مطلب با انواع این ماده و کاربرد های هرکدام آشنا می‌شویم.
انواع روغن ترانسفورماتور
در پاسخ به این سوال که روغن ترانسفورماتور چیست، باید بدانیم که انواع روغن های ترانسفورماتور در دو مدل اصلی تولید می‌شوند:
- روغن ترانسفورماتور مبتنی بر پارافین
- روغن ترانسفورماتور بر پایه نفتا
اساسا فرآیند اکسیده کردن روغن نفتا راحت‌تر از روغن پارافین می‌باشد. همچنین از آنجایی که اکسیداسیون روغن نفتا حلال‌تر است، پسماند آن در کف ترانس رسوب نکرده و سیستم خنک کننده ترانس را مختل نمی‌کند. روغن پارافین در مقایسه با نوع نفتا از سرعت اکسیداسیون کمتری برخوردار است و محصول اکسیداسیون آن که با نام لجن شهرت دارد در کف مخزن رسوب می‌کند.
این ماده یک مانع جدی برای سیستم خنک کننده این دستگاه محسوب می‌شود. همچنین موم های حل شده در روغن پارافین به نقطه ریزش بالایی منجر می‌شوند؛ هر چند که این مشکل در شرایط آب و هوایی خیلی گرم چندان اهمیتی ندارد. علیرغم معایبی که ذکر کردیم، روغن پارافینی به علت دسترسی بالا همچنان در بسیاری از کشورها از جمله هند، به وفور مورد استفاده قرار می‌گیرد.
شما می توانید انواع ترانسفورماتور ها از جمله ارلتسفورماتورهای تکفاز، روغنی کم تلفات و ترانسفورماتورهای یکسان سازی شده را با قیمتی معقول و کیفیتی عالی از فروشگاه الکترونیکی فازمتر خریداری کنید. ما به ضمانت سلامت و کیفیت کالا را اطمینان می‌دهیم.
کاربرد های روغن ترانسفورماتور
این ماده نه تنها جهت عایق کاری انواع ترانس کاربرد دارد، بلکه جهت توقف قوس الکتریکی و خنک کاری انواع ترانسفورماتورهای برق، سوئیچ‌ها و خازن های ولتاژ بالا مورد نیز استفاده قرار می‌گیرد. در ادامه این مطلب به پارامتر های مختلف روغن ترانسفورماتور می‌پردازیم.
پارامتر های روغن ترانسفورماتور
روغن ترانسفورماتور دارای برخی ویژگی های خاص است که تعیین کننده قابلیت های روغن می‌باشند. این خواص مختلف شامل 3 مورد زیر می‌شوند:
- خواص الکتریکی: مرتبط با استحکام دی الکتریک، ضریب اتلاف دی الکتریک و مقاومت ویژه
- خواص شیمیایی: مرتبط با محتوای آب، اسیدیته و محتوای لجن
- خواص فیزیکی: مرتبط با کشش سطحی، ویسکوزیته، نقطه اشتعال و نقطه ریزش
خواص الکتریکی
قدرت دی الکتریک روغن ترانسفورماتور که با نام ولتاژ شکست (BDV) نیز شناخته می‌شود، یک عامل مهم در جهت جلوگیری از جریان الکتریکی محسوب می‌شود. هر چه مقاومت الکتریکی روغن بیشتر باشد، احتمال از دست رفتن خاصیت عایق الکتریکی روغن در ولتاژ پایین نیز کمتر می‌شود.
“یک روغن خشک و تمیز نتایج BDV بهتری نسبت به یک روغن مرطوب با سایر ناخالصی های رسانا نشان می‌دهد. حداقل قدرت دی الکتریک روغن ترانسفورماتور که می‌توان با خیالی راحت در ترانسفورماتور استفاده کرد، 30 کیلو ولت در نظر گرفته می‌شود.”
خواص شیمیایی
محتوای آب موجود در روغن ترانسفورماتور طبق توصیه IS-335 (1993) تا سقف 50 ppm مجاز است. در مجموع افزایش میزان آب در این روغن یک امر نامطلوب است که می‌تواند باعث بروز مشکلات زیادی شود. همچنین اسیدیته روغن ترانسفورماتور خاصیت عایق بندی عایق کاغذ سیم پیچ را تضعیف می‌کند.
خواص فیزیکی
درست مثل دو پارامتر دیگر، این مورد نیز موارد مختلفی را در برمی‌گیرد. برای مثل کشش سطحی بین سطح آب و روغن، به عنوان یک راه مطمئن جهت اندازه‌گیری نیروی مولکولی جذاب بین آب و روغن شناخته می‌شود. همچنین شایان ذکر است که روغن های جدید و باکیفیت معمولا کشش سطحی بالایی از خود نشان می‌دهند.
اهمیت تست روغن ترانسفورماتور
کارشناسان این حوزه با تست این روغن به راحتی میزان سلامت آن را اندازه‌گیری می‌کنند. روش های آزمایش در این تست معمولا مطابق استاندارد های ASTM تنظیم می‌شوند. از طریق آزمایش مناسب می‌توان طول عمر ترانس را افزایش داد و از پرداخت های هزینه های اضافه جلوگیری کرد.
مزایای تست روغن ترانسفورماتور:
- تعیین میزان قابل استفاده بودن روغن در آینده
- افزایش ایمنی و جلوگیری از خرابی های نابهنگام
- تشخیص ضرورت نیاز به بازسازی یا فیلتراسیون
- کاهش هزینه های روغن و افزایش عمر قطعات
- تعیین خواص الکتریکی روغن ترانسفورماتور
مهمترین فاکتورها در آزمایش روغن ترانسفورماتور
در این تست موارد مختلفی مثل ولتاژ شکست، کشش سطحی، اسیدیته، تانژانت دلتا، گوگرد خوردند، فورفورال، گاز های محلول در روغن و مواد بازدارنده آن تحت آزمایش قرار می‌گیرند. در این مطلب تلاش کردیم تا به‌طور خلاصه و مختصر از جوانب مختلفی به این سوال که روغن ترانسفورماتور چیست پاسخ دهیم و اطلاعات جامعی را در این خصوص ارائه دهیم؛ امیدواریم این مطلب برای شما مفید واقع شده باشد.
سخن پایانی
فروشگاه الکترونیکی فازمتر ارائه‌دهنده بهترین و باکیفیت‌ترین خدمات در زمینه‌ی فروش انواع سیم و کابل، یراق‌آلات و همچنین ترانسفورماتورهای خشک و روغنی می‌باشد.
